http://kurdtime.blogspot.com: Kürt dili ulusal meseledir

Kafkasya savaşları ve Kürtler

Kafkas'lar yine karıştı...Çeçenistan’ı yerle bir edip kendisine bağımlı bir yönetim oluşturan Rusya; şimdi de pençesini, Gürcistan’a geçirdi...Yarın hedefte kimin olacağını Rus stratejistler ve Allah bilir...Azarbeycan ya da Dağıstan, listenin başında yer almıyorsa, sonunda da değildir...
Gürcistan yönetiminin açık tavırlarından ötürü, şimdiye kadar gizli oynanan oyunun kartları, masaya saçıldı... Artık kimin ne alıp, ne kadar vereceğini, güçler dengesi belirleyecektir... Ancak tarihteki benzer olaylardan hareket edersek; Rusya’nın kazançlı çıkabileceğini tahmin edebiliriz... Zorun kullanıldığı paylaşım savaşlarında; zor kullanmada teredütsüz davranan Rusya’nın, kazançlı çıkacağı açıktır...
Bu durumda kaybedenler mazlum milletler olacaktır... Kısa vadede çok çekici gelen Ostesya’nın bağımsızlığının, ilerde Rusya tarafından manipule edilmeyeceği konusunda herhangi bir garanti yoktur.. Bu yüzden; Çeçenistan’ı yerle bir eden Rusya’nın, bağımsızlık havarisi kesilmesi kadar; Osetlerin de, Gürcüstan tarafından vaad edilen geniş muhtariyet önerilerini red etmesi de, düşündürücüdür...
Doğrusu bir Kürt olarak, bu konuda tartışmalara girerek, analizler yapmanın yararı olur mu?... bilmiyorum.... Ancak yine de konuyla ilgili bir kaç şey söylemek gerekir; Çünkü; genellikle Kafkasya'da başlayan savaşların sonunda, kabak hep biçare Kürtlerin başına patlar... Bizde 93 harbi olarak bilinen Rus - Osmanlı savaşlarında; Kürdistan’ın Serhat bölgeleri yakılıp, yıkılmıştır..Sarıkamış yenilgisinde can veren askerlerin ekserisi, Kürt aşiretlerinden toplanan tecrübesiz askerlerdi... İran - Rus savaşlarında da yakılıp, yıkılan doğu Kürdistan’ın, köy ve kasabalarıydı....
Bir de; Kürt milleti olarak yaşadıklarımızı ve tarihin önünde cereyan eden bir tecrübeyi aktarmanın yararlı olabileceğini düşünüyorum.. 1945’lerde Rusya, İran’ın yarısını işgal etmiş; kendisini mazlum halkların hamisi olarak ilan etmişti; 1946’da Azerbeycan Cumhuriyeti ve Kürdistan’da da Mahabat Kürt Cumhuriyeti'nin kurulmasına destek olmuştu... İran’daki mazlum Kürtler ve Azeriler; Rusya’nın özgürlük vaadlerine aldanmış, seferber olmuşlardı...Ne varki İngilizler ve İran’la anlaşan Ruslar’ın, özgürlük anlayışları 8 ayda değişmiş, bu iki taze cumhuriyeti ve mazlum halkları yüzüstü bırakarak, Azarbeycan ve Doğu Kürdistan’dan çekilmişlerdi...
Rusların bu tuzağı, Kürt ve Azeri önderlerinin asılmasıyla, on binlerce Azeri ve Kürd’ün katledilmesiyle sonuçlanmıştı...
Bugün,ortada buna benzer bir oyunun olduğunu söylemek kesin değildir, ama kesin olan bir şey varsa, o da Kafkaslardaki bu gelişmelerin Türkiye’yi de yakından etkileyeceğidir...Bu etkiler daha çok iki noktada kendisini hissetirecektir...
Birincisi; yakın Coğrafyada olduğu için Türk devletinin bölgeyle ilgisi ve sömürgeci çıkarlarıdır...
İkincisi de; Türkiye'de yaşayan, Gürcü ve Çerkez azınlıklar arasında çatışmaları ateşleyebileceğidir... [Bunun ilk işaretlerini bizim site de de yanınlanan, 56 Kafkas-Derneğinin (KAF-DER) yazdığı bildiride de görmek mümkündür...]
Türkiye’de yaşayan Gürcüler henüz bir reaksiyon göstermediyseler de, onların da Karadeniz’in diğer yakasında yaşanan trajediye sesiz kalmaları beklenemez... Türkiye’de yaşıyan Gürcüler de; şu ya da bu şekilde tepkilerini belirtecekler...
Tabii ki yukarıdaki azınlıklarla, komşuluk ilişkileri içinde yaşadıkları için Kürtler de bu gelişmelerden etkileneceklerdir.. Eğer Kürtler; Kürt temsilcileri; taraf olmak yerine adil ve etik davranmak istiyorlarsa; her şeyden önce Gürcistan'daki durumu; çok yakından ve detaylı incelemek zorundadırlar.. Rusya’nın; Osetya’ya vaadetiği bağımsızlık ile; Gürcüstan’ın geniş muhtariyet talebi arasındaki farklılıkları iyi incelemelidirler...
Bir de; Gürcü ve Abhazların (Çerkezlerin) Türkiye'deki yandaşlarının özgürlük konusundaki propoganda ve tutarlılıklarına dikkat etmeleri gerekir... Yıllardır, Kürt milletinin milli ve demokratik haklarını, Türk şövenizmiyle işbirliğine girerek önlemeye çalışan, Türkiye’de ki azınlık temsilcilerinin; başka ülke vatandaşlarının milli hakları konusunda tizilik gösterme sebepleri, iyice gözden geçirilmelidir...
Kürtlerin milli hakları söz konusu olduğunda kalemine sarılarak, vatandaşları; Kürt mazlumlarına karşı kışkırtan azınlık temsilcilerinin (Taha Akyol ve Ümit Özdağ v.b), özgürlük ve adalet konusunda ne kadar tutarlı olabilecekleri iyi tartılmalıdır...
Bugün; kendi milli- demokratik sorunlarını çözebilmekle meşgul olan Kürt milletinin; bölge barışını sağlamak için fazla katkılarının olabileceğini düşünmek zordur... Ancak Kürtlerin; Türkiye’de yaşayan çeşitli azınlıkların barış ve güven içinde yaşayabilmeleri için kısıtlı ve dolaylı etkileri olabilir...
Bu durumda Kürtler; uzmanlık alanları olan, hak, adalet ve özgürlük gibi değerlerin ışığında, komşu halklara gereken destek ve öneriyi adilce sunmaktan kaçınmamalıdır...
10 Ağustos 2008Battal Aziz

Kürtleri bekleyen tehlike 02 Eylül 2008

YUSUF SERHAT FAİK
1 Eylül Dünya Barış Günü tüm dünyada kutlandığı gibi Türkiye ve Kuzey Kürdistan’da da coşkuyla kutlandı. İstanbul ve Adana’da Türkiye Barış Meclisi tarafından yapılan mitinglerde alanları dolduran insanlarımızın yüzde doksanını Kürt kökenli barış yanlıları oluşturuyordu. Barışın kıymetini, savaşın acılarını çekenler bilir. Beyinleri Kemalist resmi ideolojinin ırkçı- milliyetçi bombardımanı ile paramparça edilmiş Türkiyeli emekçilerin, liberal geçinen Türk aydınlarının, beyinleri Öcalan fobisi ile şartlanmış liberal Kürt aydınlarının meydana çıkıp barış istemine omuz vermeleri için daha çok zaman geçecek.
Polonya saldırısı ile başlayan 2. Paylaşım Savaşı’nın üzerinden 70 yıl geçti. Bu günün BM tarafından “Dünya Barış Günü” olarak kabulünün üzerinden ise 60 yıl geçmiş. Dünyada halen kalıcı bir barışın oluşması için zemin oluşmamıştır. Ortadağu ve Afganistan’dan sonra Kafkasya da barut fıçısına dönüştü. Fokur fokur kaynıyor. 1990’da Sovyetler Birliği ve onun başını çektiği ‘reel sosyalizm’in yıkılışından sonra dünya tek kutupluluğa doğru yol aldı. ABD dünyanın tek süper gücü olarak dünya siyaset sahnesinde tek başına kaldı. Dünyaya kendine göre bir biçim vermek için de “Yeni Dünya Düzeni” adı ile yeni bir sistem getirmek istedi. Getirilmek istenen “Yeni Düzen” maya tutmadı. Sovyetlerin dağılması ile yerini alan Rusya doğal enerji kaynaklarının kendisine sağladığı ekonomik güç ile toparlanıp ayağa kalktı. Diğer taraftan Çin, Hindistan, Brezilya gibi gelişmekte olan ülkeler dünya ekonomisinde söz sahibi olmaya başladılar. Bugün artık dünyada Rusya ve Arap petrol dolarları hatırı sayılı bir güç oluşturuyor. Bu ülkelerin fonlarda oluşan mali güçleri büyük bir rakamı bulmaktadır.
Sovyetlerin yıkılışından sonra ABD ile Rusya arasında oluşturulan nükleer silahların sınırlandırılması anlaşması alarm veriyor. Dağılan Varşova Paktı’nın eski üyelerinin çoğunluğu artık NATO üyesidir. Rusya kendisini çevreleyen eski müttefiklerinin bu durumundan, özellikle bu eski müttefikleri ABD tarafından oluşturulmak istenen füze güvenlik sistemlerinden hoşnut değildir. Eski Sovyetler Birliği ülkelerinden Gürcistan ve Ukrayna’nın ‘turuncu devrim’leri bu ülkelerin NATO’ya dahil olma isteklerinin bu sonbaharda yapılacak NATO Genel Kurulu’nda görüşülecek olması Rusya’yı oldukça tedirgin etmiştir.
Kafkasların şımarık çocuğu Sakaaşvili’nin Gürcistan üniter yapısını koruma adı aldında Güney Osetya’ya ve Abhazya’ya karşı giriştiği haksız saldırılar, Rusya’nın Kafkasya’ya müdahalesine zemin hazırlamış, Rusya Kosova nedeniyle NATO’nun Sırbistan’a yaptığı müdahalenin rövanşını Gürcistan’da almıştır. Gürcistan’ın Güney Osetya ve Abhazya’ya müdahalesinin arkasında ABD’nin ve Batı’nın rolünün boyutu yakın gelecekte anlaşılacaktır. Dünya artık tek kutuplu bir dünya değildir. Bunu Rusya devlet başkanı da Financial Times gazetesinde yayınlanan makalesinde açıkça ortaya koyuyor. ABD ve Batı’nın karşısında Rusya, Çin, İran, Hindistan bir diğer kutubu oluşturacaktır. Ayrıca Rusya Ortaduğu’daki eski müttefiki Suriye ve yeni yandaşı İran ile askeri anlaşmalar imzalama hazırlığındadır. ABD ve Batılı müttefikleri Gürcistan’a yardım amacıyla Karadeniz’e açıldılarsa çok yakında Rusya da Akdeniz’e açılacaktır. Suriye 280 km’lik İskender füzelerini kendi topraklarında İsrail’e karşı misafir etme teklifini Rusya’ya yaptığı gibi, Tarsus kentinde de Rusya’ya askeri deniz üssü vermeye hazırlanıyor. Bush-Cheneey yönetiminin giderayak İran’a yapabileceği bir saldırıda Rusya İran’ı da kendi yanına çekip askeri ittifak yapmak istemektedir. Bu durumda İran’ın nükleer silah çalışmaları konusunda BM’de İran’a karşı yürütülmekte olan tedbirlerin Rusya tarafından veto edilmeyeceğini düşünmek abesle iştigal olur.
Kürtler iki kutuplu dünyada 1917 Ekim devriminden başlayarak 1990’lara kadar geçen süre içerisinde çok çekti. Kürtlerin özgür olma istemleri ABD’nin, batının ve Sovyetlerin çıkarlarına kurban edildi. ABD ve Sovyetler Ortadoğu’da dengeyi sağlamak, ‘Kapitalist olmayan yoldan kalkınma’, ‘İleri Demokratik Düzen’ teorileri, iki kutuplu dünyada TC’nin jeopolitik konumu nedeniyle Kürt Milli Mücadelelerini 1925’de, 1930’da Ağrı’da, 1937-38’de Dersim’de, 1946’da Mahabad’da ve 1961-1975 yılları arasında Kürdistan’ın güneyinde fena hırpaladılar. Aynı suda tekrar yıkanmamaları için Kürtlerin döneme uygun acil tedbirleri almaları gerekmektedir. Bu nedenle önümüzdeki acil görev ulusal birliğimizi sağlayıp, milli, demokratik bir programa sahip olmamızdır. Tarih geç kalanlara dudaklarını bükerek bakar.
KÜRDİSTAN TARİHİNDE BU HAFTA:
* 1 Eylül 2002’de, HADEP üyesi Zeynel Durmuş, Barış günü eylemi nedeniyle polis kovalamacası sonucunda Zeytinburnu parti binasının çatısından düşerek yaşamını yitirdi. * 3 Eylül 1993’de, Kürt yurtseveri ve HEP-DEP parti meclisi üyesi Habib Kılıç, Batman’da uğradığı silahlı saldırıda şehit oldu. Yine 3 Eylül 1994’de, HADEP Yüreğir yöneticileri Refik Çubuk, Sefer Cerf de silahlı saldırı sonucu şehit düştüler. * 4 Eylül 1993’de, Batman’da bir önceki günün olaylarını inceleyen DEP milletvekili M.Emin Sincar, Batman’da uğradığı silahlı saldırıda şehit düştü. * 5 Eylül 1975’de, Lice’de meydana gelen depremde 3000 kişi yaşamını yitirdi. * 5 Eylül 1979’da, Humeyni rejimi tarafından Kürtlere yönelik saldırılarda 200 Kürt yaşamını yitirdi. * 6 Eylül 1930’da, Kürtler Şeyh Mehmud Berzenci yönetiminde İngiliz ve Irak yönetimine başkaldırdı. serhatbucak46@hotmail.de

Halklar arası düşmanlık yaratmak

3Eylül 2008-UFUKTAN YENİ ÖZGÜR POLİTİKA
Mevsimlik işçilere, yine Türkiye’de yaşayan Kürtlere yönelik ırkçı saldırılar bitmek bilmiyor. Sadece Kürt oldukları için, ‘terörist!’ muamelesi gören, dışlanan, linç saldırılarına maruz kalan, aşağılanan Kürtlere ilişkin haberler Türk medyasına yansımasa da, Kürt medyası tarafından sürekli gündemde tutuluyor.
İnsan Hakları Derneği’nin verilerine göre medyaya yansıyan, gündemleşen olaylar da yaşananların sadece küçük bir kısmı. Bunun dışında birçok irili ufaklı ırkçı saldırı ne medyaya ne de kamuoyuna yansıyor.
Son yıllarda Kürtlere yönelik gelişen bu saldırılar, normal olaylardan çıkan vukaatlar değil. Aksine bir merkezden yönlendirilen, desteklenen, yaşanan olaylarda saldıranlara değil saldırılanlara cezai yaptırımlar uygulanan bir gerçekliğe sahip. Saldırılanlar Kürt olduğu için, potansiyel suçlu olarak görülüyorlar. Kürtçe konuşmak, Kürtçe müzik dinlemek, sarı kırmızı yeşil renklere sahip elbise giymek, başörtüsü takmak, yani Kürt olmak ırkçı çevrelerin saldırıları için yeterli bir sebep oluyor.
Fakat son aylarda yaşanan bazı olaylar bu konuda daha farklı bir noktaya işaret ediyor. Özellikle mevsimlik veya inşaatlarda çalışan geçici işçiler çalışıp işlerini bitirine kadar bazı sataşmalar, tacizler dışında ırkçı saldırılarla karşılaşmıyorlar. Ne zaman iş bitip sıra paralarını almaya gelince, iş sahipleri birden ‘milliyetçiliğini’ hatırlıyor ve çalışan Kürt işçiler de ‘bölücü, terörist’ oluyor. Yani patronlar işçilerin parasını vermemek için Kürtleri hedef gösteriyor, bazı kesimleri galeyana getirerek bu tür saldırılara sebep oluyorlar.
Bu kadar sahtekarca, iki yüzlü bir yaklaşım olabilir mi! Hem insanların Kürt olduğunu bilerek işe alacaksın, günlerce, aylarca çalıştıracaksın, sonra bu kadar emek harcayan insanların parasını vermemek için birden ‘en büyük milliyetçi’ kesileceksin! Bununla da yetinmeyip ‘bunlar bölücü, PKK yanlısı’ gibi yalanlarla şikayetçi olacaksın!
Yaşanan münferit olaylar olsa, belki üzerinde çok durmaya değemez. Bazı kendini bilmezlerin yaptığı işler denilip geçilebilir. Ama bu tür olaylar gün geçtikçe artıyor. Ve farklı farklı bölgelerde aynı şekilde cerayan ediyor. Belki de tüm bu sebeplerle köyleri yakılıp yıkıldığı için Türkiye metropollerine giden birçok insan, tekrar Kürdistan’a dönmektedir. Kürdistan’da çalışma imkanı olmasa da, açlığı, yoksulluğu kabul edip tekrar ülkelerine dönmeleri, artık kendilerine yönelik yaklaşımlardan ne kadar büyük rahatsızlık duyduklarının göstergesidir. Açlığı, yoksulluğu kabul ediyorlar, ama kendilerine yönelik dıştalayıcı, onur kırıcı, linççi yaklaşımları kabul etmeyeceklerini bu yaklaşımlarıyla göstermiş oluyorlar.
Tabii, bu durum aslında gittikçe halkların birbirinden uzaklaşmasını, kopmasını, birlikte yaşam koşullarının her geçen gün biraz daha azalmasını sağlıyor.
Peki bu kime ne kazandıracak! Türk halkını örgütleyerek Kürtlere saldırtmak, linç girişimlerinde bulunmak, taciz etmek, halklar arasında büyük uçurumlar açmayacak mı? Daha sonra birlikte yaşayamaz hale gelen iki halkı zorla mı birlikte yaşatacaklar? Zorla birlikte yaşatılmaya çalışan birçok topluluğun birbirini ne hale getirdiği biliniyor. Balkanlar’da yaşananlar daha dün gibi gözümüzün önünde.
Türk Devleti, sistemli uygulamalarla ırkçılığı körüklüyor, halklar arası uçurumu her geçen gün açıyor. Bu açıdan halklar arasında kin ve düşmanlık tohumları eken politikalardan kaçınmak gerekir. Hangi amaçla olursa olsun hiç kimsenin buna hakkı yoktur. Unutulmasın ki, bunu yapanlar her zaman kaybetmeye mahkumdur.

Kürtler tükeniyor!

Yaşar Kaya- http://www.kurdistan-post.com/
Tarih: 3 Eylül 2008 Çarşamba

Öyle şey olur mu kendi toprağında nüfusu kırk milyonu aşkın, üstelik doğum oranı çok yüksek olan bir halk nasıl tükenir? Bu konuda çok sağlıklı bilgi ve bilgilere ulaşmak kolay değil. Nüfus sayımlarında bile Kürtlüğü yok sayılmış Kürtlerle ilgili araştırma yapan yazar ve araştırmacılar TAKRİBEN şu kadardır ve devam ederler. Demek ki Çeçenistan Luksemburg, Osetya, Belarus v.s. devlet oluyor da Ortadoğu’da medeniyetler yaşamış Kürt için olmuyor. Mesele zora dayalı paylaşım meselesidir. Kerkük petrolü Kürdün olmasında isterse dünya savaşı çıksın.
Şu son Kürt özgürlük savaşında ölenlere bakın; haftada sekiz on, bütün dünyamız cenaze, taziye; biri bitmeden öteki başlıyor. Kürtlerin içinden buna olur diyecek bir güç yok;
İster istemez insan düşünüyor ne zamana ve ne nereye kadar? Bunlar şehitler; ölenler, kaybolanlar, ceza evleri ağzına kadar dolu, göç büyük şehirlere doğru, sonra uyuşturucu, fuhuş tiner ve rezaletin daniskası... Kürt tükenmiyor da ne oluyor? Arab’ına Türk’üne, Farıs’ına asimle olan da cabadan... Evet hedef Kürtleri tüketmektir.. Kürt yurdunu Kürtten arınmış tarla olarak kullanmaktadır. Yüzyılımızın yüz karası bir yok etmedir bu. Ya batıya göç edenler, insan sayılmak için ‘’ben Türküm’’diyenler, ülkesinin nimetleri elinden alınmış üç beş kuruşluk ekmek parasına boyun eğenler, mevsimlik işçiler, dayak yiyenler ve linç edilenler. Evet, Kürtler tüketiliyor, önüne geçilmeli, hiç de mümkün olmayan bir tükeniş
Sevgili Kürdistanlılar, Japonya’dan Amerika’ya, Sibirya’dan Güney Afrika’ya kadar dünyaya yayılanlar elbette ki siz Kürdistanlısınız burada doğup orada büyüdünüz. !
Durum naziktir, yirmi birinci yüz yılın ilk on yılı gitti. Elbette ki avuçtaki kazanımlar nedir, gelinen yere bakalım; Savaş devam ediyor, bilanço her iki taraf içinde çok kabarık Cenazeler Afrika’daki tamtamları aratmayacak kadar faşizme zemin hazırlıyor, sloganlar ortada iyi ki henüz iki halkın boğazlaşması yok, ama oraya doğru gidenler var.
Kerkük, Xaneqin, Şengal işgal edilsin, Kürt Federe devleti yok olsun, Sayın Celal Talabani ve Sayın Mesud Barzani yok olsunlar, Peşmerge ordusu, Zerevan Ordusu dağılsın, Güneydeki kazanımlar yok olsun... Ne ABD, ne Georg W. Bush, ne Dick Ceny Talabani ve Barzani’yi kabul etmesin, görüşmesin... Güneyin yarattığı uluslar arası Diploması yok, olsun Kürt Lobileri dağılsın, kısacası Kürtlük yok olsun diye eteği zil çalanlar var.
Onlara sorum şudur; böyle olursa elinize ne geçecek, Kölelikten mi kurtulacaksınız, bunun yerine ne koyacaksınız? Böyle olmayacağını siz de biliyorsunuz. Elbette Liderlik yarışı olacak, Elbette Kürdistan’da bu yarış var, ama ulusal kazanımlar kişilere feda edilemez. Savaşan halktır, şehit olan odur. Kazanan o olacaktır. Kürdistan’daki particiliğin bu halka neye mal olduğu herkesçe bilinmektedir.
Kafkaslarda bilek güreşi devam edecektir. Mesela enerji sorun, Azerbaycan Sorun, Ermenistan sorun, Doğu Avrupa’da yeni ‘’Füze kalkanı’’ sorun, insan sorun. Irak’ta Şiilik-Sunilik sorun, Suriye’den Lübnan, İsrail ve Filistin’i içine alan Doğu Akdeniz sıcak savaş içinde ve üstelikte Kürdistan ve Kürtler bu sorunlar yumağının tam göbeğindeler. Irak federal bir devlettir. Anayasası var, hukuku var, Güney Kürdistan federe bir devlettir. Hala bazı Kürtler Güneydeki oluşum diyorlar. Talabani ve Barzani'yi küçümsüyorlar. Yerine getirip, bir şey koyun, amenna diyelim. İşimiz mektupçuluğa kalmış, mektupla ak kağıt üstünde birlik isteyenlere tarih hem geçmişte hem de şimdi gerekli dersi vermiştir.
Senin temsilcin olduğunu söyleyerek Meclise gidenler, bir Parlamento arenasında savaşıyorlar. Sebahat Tuncer bir önerge vererek bu ülkenin homoseksüellerin durumu ne olacaktır diyor. Hasip Kaplan ise Türkiye neden Pekin Olimpiyatlarında başarısız oldu, onu soruyor.
Bunlar Türkiye Partisi olacağız diyorlardı. Bunların Ordu, Samsun, Sinop, Nevşehir, Afyon’da bir ocak yeri bulacakları bile yok. Bize Kürtçü demesinler; gele gele Demokratik Konfederalizm durağında trenden indik, nedir bu demokratik Konfederalizm bilen bir Allah’ın kulu yok.
Türk soluna neyin diyet borcunu ödüyorsunuz ?Musa Anter geçen gün Rüya’ma girdi;
“Yaşar” diyordu, “Kimdir bu Filiz Koçali? Tek kişilik sosyalist Parti Başkanıymış, bu kadının kocası mı ödüyor partinin merkez kirasını, geliri var mı?”
Kekeme oldum, dilim tutuldu, bir tek şey söyleyebildim
“ Şeyh Said’in idam edildiği Diyarbekir’i bağışladıkları gün Diyarbekir surları yeniden yas tuttu. Gelecek seçimlerde Vedat Aydın’ın katledildiği maden kazasına, bu kadını Belediye Başkan’ı yaparlar,” dedim. Sedyedeki kanlı saçlarını bir yana topladı ve dedi ki:
‘’Azap duyuyorum toprakta, azap!’’
Asasını yere vurarak gitti.
Utandım...
Yaşar Kayayasar.kaya@hotmail.de

Tuesday, August 26, 2008

Kürt dili ulusal meseledir

cizre_kultur_sanat_gunleri Cizre 2. Kültür Sanat Günleri kapsamında düzenlenen 'Globalizm, Asimilasyon ve Kürt Dili' konulu panelde, İran, Suriye, Irak ve Türkiye'deki Kürtler, asimilasyon ve Kürtçe'yi tartıştı. Dilin ulusal bir sorun olduğu vurgulanan panelde, Kürtçe'nin sorunlarını tartışacak, pratik adımlar atacak bir enstitü çatısı altında çalışmanın şart olduğunun altı çizildi. 'Onurun Dili, Dilin Onuru' sloganıyla düzenlenen Cizre 2. Kültür Sanat Günleri programı kapsamında düzenlenen 'Globalizm, Asimilasyon ve Kürt Dili' konulu panelde Kürtçe üzerindeki tehditler ve sorunlar tartışıldı. Moderatörlüğünü Semra Özbey'in yaptığı panele Van Kurdi-Der Yöneticisi ve TZP Kurdi Sözcüsü Qahir Bateyi, Suriye Kürtlerinden yazar ve Dil Bilimci Deham Ebdulfettah, İranlı Kürt gazeteci-yazar Celaleddin Nizami ve Federal Kürdistan Bölgesi'nden Kürt Dil Akademisi Üyesi Mueyed Tayeb konuşmacı olarak katıldı. TZPKurdi Sözcüsü Bateyi, Kürtçe üzerindeki asimilasyon çalışmalarına dikkat çekerek, 'Milletleri ortadan kaldırmanın iki yolu bulunuyor. Soykırım ve asimilasyon. Kürtler, Ermeniler gibi ortadan kaldırılamayınca asimilasyon politikası geliştirildi. İki çeşit asimilasyon var biri doğal asimilasyondur. Güçlü olan kültürün kendini yayması ve hakim kılması diğeri ise zor ve baskıya dayalı geliştirilen asimilasyondur. Kürtçe baskı ve zora dayalı bir asimilasyona tabi tutuldu ve çok kirli yöntemler kullanıldı' dedi. Kürtçe üzerinde psikolojik olarak da baskı kurulduğunu ifade eden Bateyi, 'Dil yasaklandı, küçümsendi ve onu konuşmalar cahil ve bir şey bilmez diye lanse edildi. Kendi dillerini de kutsal bir dil olarak gösterdiler. Bundan dolayı insanlarımız kendi dillerinden utanır hale geldiler. Bir dilin varlığını sürdürmesi üç şeyle mümkündür. Eğitim, pazar ve yeni nesillerin o dille büyümesi. Kürtçe bu üçünden de mahrumdur. Kürtçe ölüm yatağındadır. Ve eğer Kürtçe yok olursa bunun sorumlusu, suçlusu devlet kadar bu toplumun öncüleridir. Her evi, her alanı dilimizi öğrenme ve geliştirme merkezi haline getirmemiz lazım. Yoksa tarih karşısında olduğu gibi, çocuklarımız karşısında da Allah karşısında da verebileceğimiz cevabımız bulunmayacaktır' diye konuştu.
İran'da Kürtçe'nin durumunu değerlendiren Nizami, Kürtçe üzerindeki asimilasyonun her parçada farklı olduğunu ifade ederek, 'Daha önce İran'da Kürtçe yasağı yoktu. Şah döneminde yasaklandı. Bizler de gizliden öğreniyorduk. Devrimden sonra bu yasak kalktı ama yayıncılık alanında piyasası yok. Sadece okuyan kesimlerin dile biraz önem vermesi sözkonusu' diye konuştu. Nizami, daha sonra bir şiir okudu. Spirez Yayınevi ve Akademiya Zımanê Kurdi Yöneticisi Tayeb, şunları ifade etti: 'Dil diğer canlılardan farklılaşmadır. Sadece insan konuşabilir. Dil geçmiş, bugün ve geleceği konuşma aracıdır. Gelişmiş veya geri kalmış dil yoktur. Gelişmiş veya geri kalmış toplum vardır. Dil toplumla gelişir. Kürtçe binyıldan fazla bir zamandır edebiyat dili. Baba Tahırê Uryan (hemedani) bilinen ilk yazılı Kürtçe eser bırakandır. Melayê Cıziri, Feqiyê Teyra, Ehmedê Xanî nin bıraktığı yazılı eserler var. Kürtçe İngilizce ile aynı zamanda yazılı edebiyat dili haline gelmiştir, Rusça'dan 100 yıl önce başlar bu süreç. Kürt dili böyle bir temele sahiptir.' 'Globalizmle birlikte hazırlanan bazı raporlara göre dünya üzerinde bulunan dillerden yüzde 90'ının yok olacağı belirtiliyor. Yazılı ve sözlü eserleri olan ve ölen bir dili diriltmek imkansız değil ama çok zordur. Dil öğrenimi süreklidir. Asimilasyonla birlikte okula giden çocuklarımız ana dili dışında bir dille eğitim görüyor. Ve zorlanıyor. İki dil biliyoruz diyoruz' diyen Tayeb, iki dil değil iki yarım dil bildiklerini belirterek, bunun nedeninin ise dil öğreniminin sürekliliğine bağladı. Hüzün ve sevinç gibi iki ayrı duyguyu birlikte yaşadığını ifade eden Ebdulfettah ise, 'Geçen yıllarda Kürt dili Konferansı için gelmiştim. O zaman bizi aydınlatan birçok değerli yazar ve dil bilimcimiz şimdi aramızda değil, yüklerini bize bırakıp gittiler. Bunun hüznü ile Cizre gibi Kürtçenin beşiği bir alanda bulunmanın sevincini yaşıyorum' diye kaydetti. Kürtlerin globalizmden korkmaması gerektiğini belirten Ebdulfettah, 'Her şeyimizin tarumar olduğu bir süreçteyiz. Sadece dilimiz var. Eğer globalizmden bir korkumuz olacaksa dilimiz için olabilir. Kürtçenin lehçeleri, gramer yapısı ve tüm sorunları için siyasi görüşlerden arınmış bir dil enstitüsü şart. Dil grupların, partilerin sorunu değil. Ulusal bir sorundur. Dilimizin sorunlarını tartışacak, pratik adımlar atacak bir enstitü çatısı altında çalışma şarttır' dedi.
Tiyatroya ilgi 'Nexweşxaneya Zimanê Kurdi' (Kürt Dil Hastanesi) adlı oyun yüzlerce kişi tarafından ilgiyle izlendi. Mem ž Zin Kültür Sanat Merkezi'nde sergilenen oyunu Cizre Eski Belediye Başkanı Aydın Budak, Belediye Başkan Vekili Ahmet Dalmış, Celadet Bedirxan'ın kızı Sinemxan Bedirxan ile birlikte yüzlerce kişi izledi. Qahir Bateyi ve Şirin Harhar tarafından yazılan oyun, Van MKM bünyesinde faaliyet yürüten Teatra Mezopotamya oyuncuları tarafından oynandı. Şirin Harhar'ın yönetmenliğini yaptığı oyunda asimile olmuş Kürt kurum yöneticilerinin Kürtçeyi kullanmadaki sorunları işleniyor. Oyun Cizrelilerden büyük alkış aldı.
Şairler ve şiirler
2. Cizre Kültür ve Sanat Günleri'nde şairler Reyhan Sarhan ve Lal Laleş, Kürtçe şiir dinletisi sundu. Cizre'de 'Dilin Onuru, Onurun Dili' sloganıyla düzenlenen 2. Sanat Günleri, şiir dinletisiyle devam etti. Reyhan Sarhan ve Lal Laleş'in okudukları şiirler halktan ilgli gördü. Belediye parkında yapılan şiir dinletisine DEP eski Milletvekili Selim Sadak, DTP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan, DTP Cizre İlçe Başkanı Yakup Budak, görevinden uzaklaştırılan Cizre Belediye Başkanı Aydın Budak, Sinemxan ve kalabalık bir grup katıldı. Cizre Belediyesi'nin düzenlemiş olduğu festival için teşekkürlerini sunan Lal Laleş, halkın dilini ve kültürünü unutmuş bir zamanda festivallerin yapılmasının çok önemli bulduğunu dile getirdi. Kürt diline herkesin saygı göstermek zorunda olduğunu belirten Laleş, dün düzenlenen 'Eskilerin Gözünde Cizre' söyleşisinden memnun kaldığını söyledi. Laleş, 'Eskilerle Cizre'yi daha çok tanıdım ve artık daha çok merak ediyorum' dedi. Sarhan, kadınların Kürtçe üzerinde pek fazla durmadığını belirterek, bundan sonra Kürt kadınları ve erkekleri dilin üzerinde daha fazla yoğunlaşmasını ve kendi ana dilini kullanmalarını istediğini ifade etti. Sarhan, Kürtlerin çocuklarına en iyi Kürtçe'yi öğretmesi önerisinde bulundu. Konuşmaların ardından Sarhan ve Laleş, Kürtçe şiirler okudu. Mehmed Uzun, ezilen halklar ve yaşamlarını yitirenlerin anısına şiirlerin okunmasıyla şiir dinletisi son buldu.
Dengbêjlere Cizre'de ilgi
Cizre'de 'Dilin Onuru, Onurun Dili' sloganıyla düzenlenen 2. Cizre Kültür ve Sanat Günleri'nde, 'Dengbêj Divanı' kuruldu. Cizreliler, dengbêjlere yoğun ilgi gösterdi. Dengbêjler söyledikleri uzun hava ve düğün şarkılarıyla halkın beğenisini topladı. Cizre Belediye Parkı'ndaki etkinliğe Silemanî Şirnexi, Cemalê Mihê, H. Ehmedê Şilyanî, Evdirrehmanê Mehmîdê Ala'ın hazır bulunduğu divana çok sayıda kişi katıldı. Dengbêjler Cizre Belediyesine festival için teşekkürlerini sunarak, birer dengbêj olarak Kürt halkına hizmet sağlamaktan kıvanç ve mutluluk duyduklarını belirtti. Dengbêjlerini unutmayan bir halk dilini ve de kültürünü de unutmaz şeklinde konuştu. Ardından dengbêlerin uzun hava ve düğün parçalarına halkın yoğun ilgisi oldu. Halk dengbêjlere bağlılıklarını alkış, zılgıt ve zılgıtlarla gösterdi. Halktan tam puan alan dengbêjler son olarak bir düğün parçasıyla 'Dengbêj Divanı' son verdi. ŞIRNAK / DİHA