İnternet dünyasında bugüne kadar dünya haritasında yer alan ülkelere ulusal uzantılı domain veren ICANN, Katalanların da kendi adlarına domain hakkını elde etmesi ardından kurallarını yumuşattı. Artık bir özel domain almak için devlet ya da BM tarafından tanınmış bir bölge olmak gerekmiyor.
İnternet Adres ve Sayılar Teşkilatı (ICANN - Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) ulusal domain kurallarını gevşetme kararı aldı. Alınan yeni kararlarda bazı devletleri rahatsız etse de Kürtler, Brotonlar, Korsikalılar, Kabiller (Berberi), Quebec'ler, Belçika'nın Flaman halkının da domain alma yolu açılmış oldu.
Son olarak İspanya'daki Katalanlar ulusal uzantılı bir domain alma hakkına sahip oldular. Yoğun bir hukuk mücadelesinden sonra Catalunya için “.cat” uzantısı verildi. ICANN'ın bu onayından sonra, farklı etnik grupların taleplerin çoğalabileceği eleştirisi yapıldı. Uzmanlar gelecek yıldan itibaren birinci düzeyde yüzlerce yeni domain'in kabul edilebileceğini ifade ediyor.
Katalanlardan önce Filistinliler, Bosnalılar ve Sırplar da ulusal uzantı için girişimlerde bulundu. BM alanı olarak kabul edilen Filistinlilere “.ps” uzantısı verilirken, Bosna Hersek Yugoslavya'nın dağılmasından sonra “.ba” uzantısına sahip oldu. Bosna Herkes'teki Sırplar , “Republika Srpska” olarak bilinen ülkeleri için “.rs” uzantısını istiyordu ancak kendine has domain'i olmadığından uzun süre “.sr” uzantısını kullanmak zorunda kaldı. Oysa bu domain Surinamlara aitti. Ancak Karadağ'ın da ayrılmasından sonra Sırpların kendi ülkesi oldu ve “.rs” uzantısı verildi.
Dünya haritasında sınırları belirtilmeyen ve BM tarafından tanınmayan halklar internet dünyasında da resmi düzenin mağdurları oldular. ICANN'ın yeni kararları diğer etnik gruplar için bir umut kaynağı oldu.
Kürdistan KU كوردی
Cezayir'de Kabil halkı (berberiler) daha şimdiden kendilerine ait bir domain için tartışmalara başladı. Kabiller kendileri için “.kab” uzantısını düşünüyor. Belçika'nın Flaman bölgesi de kendilerine has bir domain başvurusu için karar aldı.
Flaman başkanı Kris Peeters, bağımsızlıkçı parlamenter Mark Demesmaeker'in sorusuna verdiği yanıtta özel bir Flaman uzantısı için istemeye karar verdiklerini bildirdi. Flamanlar 2009 yılının ortalarında ICANN'a bir dilekçe sunacaklar. Demesmaeker'a göre bu operasyonun miktarı 100 bin euroya kadar çıkabilir. Ulusal domain taraftarları, Flaman uzantılı bir domain'in hayata geçmesiyle birlikte harcanan bu miktarın geniş bir şekilde karşılanacağını kaydediyor. Ancak Flamanlar uzantı konusunda henüz bir karar vermiş değiller. Şu anda “.fla”, “.vla”( de Vlaanderen, Hollanda dilinde Flaman) ve “.vlaanderen” arasında kararsızlar.
İnternette domain sahibi olmak bir çok devletsiz halkın ilgisini çekiyor. Sadece Flaman'da değil Galiçya, İskoçya, Galler, Brotonya ve Quebec gibi bölgelerde özel domain için kampanyalar yürütülüyor. Ayrıca Barselona ve Berlin gibi kentler de kendilerine ait uzantılar istiyor. Bu yönlü bir girişim için Kürtler de harekete geçebilir…
ANF
No comments:
Post a Comment